|
|
 |
| Fortifikacija |
|
Perast lezi u podnozju brda sv.Ilije na jednom od najljepsih, ali i strateski najvaznijih polozaja Bokokotorskog zaliva. Perastani su, sa svoje tvrdjave, ostrva sv.Djordje i utvrdjenja Gospe od Andjela vjekovima kontrolisali i cuvali strateski znacajan tjesnac Verige, gdje je pomorski put za Kotor bio najugrozeniji.
TVRDJAVA SV. KRIZA podignuta je iznad grada, na lokalitetu Kasun na mjestu gdje je stajala najstarija crkvica sv.Kriza, mozda cak iz IX vijeka, po kojoj je tvrdjava dobila ime. Crkva je ranije mogla nositi drugi naziv jer se kult sv.kriza u Perastu vezuje za cuvanje mletacke ratne zastave ( s krizom i lavom sv.Marka ), pa cak i srednjevjekovne srpske zastave ( tzv.krstas-barjak). Tako je i Krstovdan bila slava svih starih peraskih porodica.
Prema zapisima opstine Perast ( Libro verde X, 15 ), 1570 godine je podignuta neka tvrdjava iznad grada. Ima misljenja da je velika pohara Perasta (1624.g.) bila povod za izgradnju tvrdjave sv.Kriza (1628.g.), ali se najvjerovatnije radi o njenom prosirenju i poboljsanju.
Buduci da se Perast nalazio sa svih strana okruzen turskom teritorijom, ozbiljan nedostatak bio mu je nepostojanje kontinualnog gradskog perimetra, cemu se bez uspjeha uporno tezilo. Medjutim zbog visokih troskova sagradjena je samo manja tvrdjava za podici vjernim nasim Perastanima jedno skloniste da sacuvaju zivot .
U tvrdjavi je najcesce boravila malobrojna mletacka posada, kojom je zapovijedao kastelan, biran od peraske opstine, dok je platu primao od Venecije.Tvrdjava je vaznu ulogu odigrala tokom turskog napada na Perast 15.maja 1654.
U doba Napoleonove vladavine Bokom, do 13.oktobra 1813.g. tvrdjava se koristila za smjestaj francuske vojske. Od 1814-1895.g. koriste je austrijanci, a kada su je napustili odnijeli su topove i ostalu opremu. Postoje podaci da je 1911.g. potpuno napustena.
Pored tvrdjave sv.Kriza ovaj nedostatak ublazen je nizom manjih individualnih kula tzv.cardaka, koji su bili promisljeno postavljeni, tako da su formirali dobar sistem izukrstenih punktova unutar grada. Najstarija kula ovog odbrambenog sistema je kula Markovica kasnije Martinovica podignuta pocetkom XVI vijeka uz samu morsku obalu na trgu sv.Nikole.
U XVI vijeku je sagradjena kulaViskovica, a u njenoj blizini se nalazi jedna od dvije kule Mazarovica. Najnovija peraska kula, deseta po redu, podignuta je 1656.g. poslije turskog napada 1654.
Pored navedenih, do danas je sacuvana i kula Matosevica, a nestale su:Zvecan, Krsticevica, Hercegovica, Burovica i Mare Krilove.
Kule su bile jednostavne, malih, priblizno kvadratnih osnova, zasvedene ili sa drvenim tavanicama. Imale su prizemlje sa sopstvenom bistjernom i dva sprata. Krov je po pravilu bio jednoslivni.
Cjelinu sa navedenim odbrambenim sistemom samog grada cine i utvrdjeni punktovi na ostrvu sv.Djordja i naocito, kompleks utvrdjenja uz crkvu Gospe od Andjela na Verigama nasuprot Perastu. |
| gore |
|
|
